Door de coronacrisis zijn mondkapjes erg schaars. Meral Çelik, de coördinator van de afdeling Vrouw en Gezin van de Islamitische Stichting Nederland (ISN), geeft een update over de productie van mondkapjes die bestemd zijn voor ISN-moskeeën en voor de Nederlandse zorgsector.
ISN Vrouw en Gezin is op 2 april 2020 begonnen met nieuwe initiatieven rondom de productie van mondkapjes. Aanvankelijk is er aan het RIVM voorgesteld om mondkapjes te leveren, gezien het schrijnende tekort eraan. Dit verzoek werd erg gewaardeerd, echter RIVM gaf aan daar momenteel niet in mee te gaan. Vervolgens is ISN Vrouw en Gezin in zee gegaan met zorgkapjes.nl te Breda.

Vrijwilligers uit meerdere ISN-moskeeën zijn toen begonnen met het vervaardigen van mondkapjes. Later is er ook een samenwerking aangegaan met Atelier Kleurstof te Leiden. Vrijwilligers van ISN-moskeeën begonnen zo ook met het naaien van mondkapjes voor het atelier.

Het resultaat van deze samenwerkingsverbanden mag er zijn: er zijn 1.000 maskers genaaid voor zorgkapjes.nl en nog eens 600 maskers voor Atelier Kleurstof binnen 1 week tijd. Ook heeft ISN vrouw en gezin voor de stichting Beyazay 1000 mondkapjes geregeld via Zorgkapjes.nl.
Binnenkort gaan ze nog 4000 mondkapjes naaien voor Atelier Kleurstof. Deze mondkapjes zullen gebruikt worden in de Nederlandse zorgsector.
Daarnaast maakt ISN zich op voor de voorzichtige heropening van moskeeën, die (onder voorbehoud) vanaf 1 juli 2020 zal plaatsvinden. De vrijwilligers zijn druk met het naaien van ongeveer 8000 mondkapjes, bedoeld voor de moskeebezoekers.
ISN bedankt iedereen die een aandeel heeft gehad in dit maatschappelijke initiatief.

• 

• 

• 

• 

Vanwege de ontwikkelingen rondom het coronavirus zijn alle moskeeën sinds enige tijd gesloten. De Rijksoverheid heeft op 6 mei jongstleden een reeks versoepelingen aangekondigd, waardoor er ruimte ontstaat om georganiseerde samenkomsten te houden. Zo zijn per 1 juli 2020 religieuze diensten, bruiloften en uitvaarten tot maximaal 100 personen toegestaan.

Het primaire gevolg hiervan is dat alle 148 moskeeën die aangesloten zijn bij de Islamitische Stichting Nederland (ISN) hoe dan ook tot 1 juli 2020 dicht blijven, ongeacht hum omvang. Wij voorzien te veel risico’s in het vroegtijdig openen van de deuren. Eén van de doelstellingen van de islamitische wetgeving (maqāṣid al-sharīʿa) is immers het behoud en de verdediging van het leven. Het is derhalve onverantwoord om middenin een epidemie, al is het op kleine schaal, religieuze bijeenkomsten te houden.

Onder strikte voorwaarden gaan ISN-moskeeën per 1 juli 2020 weer voorzichtig open, waarbij er nadrukkelijk maximaal 100 mensen tegelijk aanwezig mogen zijn in het moskeegebouw. Ter voorbereiding op deze heropening, dienen de moskeevestigingen tot die datum “coronaproof” te zijn.

Voorbeelden van specifieke voorbereidingen die alle ISN-moskeeën treffen zijn het gereedmaken van het gehele moskeecomplex (inclusief de entrees) op de anderhalvemetermaatregel en de verplichte aanwezigheid van koortsthermometers, desinfectiemateriaal en maskers. Daarnaast dient elke moskeebezoeker zijn of haar eigen gebedskleed (sajjāda) mee te nemen; bidden op het vaste tapijt van de moskee is niet toegestaan. Moskeegangers die behoren tot een risicogroep roepen wij met klem op om thuis te blijven.

ISN volgt de ontwikkelingen rond het coronavirus op de voet. Zodra er nieuwe ontwikkelingen zijn zullen wij dat tijdig kenbaar maken.

Wij wensen alle moskeebezoekers een fijne voortzetting van de vastenmaand Ramaḍān en vragen onze Heer om ons op korte termijn te verenigen met onze moskeeën. Āmīn.

Zie voor gedetailleerde informatie over de versoepeling van de maatregelen de website van de Rijksoverheid:

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/nederlandse-maatregelen-tegen-het-coronavirus/veranderingen-na-11-mei

Het is vandaag Bevrijdingsdag. Langs deze weg willen wij degenen die vochten voor de bevrijding van Nederland respectvol gedenken. Moge God de Nederlandse samenleving permanente vrede en rust schenken. Āmīn.

Te midden van de zegeningen van de vastenmaand Ramadan zetten vrijwilligers van ISN zich vol bevlogenheid in voor de samenleving. Zo worden er iftar-pakketten samengesteld om ze vervolgens bij de oudere en kwetsbare mensen te bezorgen.

Tevens brengen vrijwilligers die actief zijn binnen ISN-Jongeren pro-actief bezoek aan oudere en minderbedeelde mensen. Zij bezorgen gebedstijdenkalenders, rozen, boeken, maaltijden en lekkernijen. De bezochte gezinnen hebben laten weten de organisatie erg dankbaar te zijn voor dit gebaar.

Meerdere ISN-moskeeën hebben zich aangesloten bij dit initiatief, waaronder de ISN Mescidi Kuba Moskee te Best, ISN Sultan Ahmet Moskee te Zaandam, ISN Selimiye Moskee te Enschede, ISN Bilali Habeşi Moskee te Etten-Leur, ISN Mehmet Akif Ersoy Moskee te Harderwijk, ISN Ayasofya Moskee te Hengelo en ISN Akşemseddin Moskee te Beverwijk.

Moskeebestuurders, religieuze bedienaren, vrouwenafdelingen, jongerenafdelingen en alle andere vrijwilligers doen gedurende de Ramadan hun best om de zwakkeren in de samenleving dienstbaar te zijn.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

De uitbraak van het coronavirus (COVID-19) zorgt voor veel onzekerheid. Ook onder moslims. De Islamitische Stichting Nederland (ISN) krijgt veel vragen over het vasten in de maand Ramaḍān. Een team van religieuze specialisten, dat bestaat uit experts die gespecialiseerd zijn in het islamitische recht (fiqh), heeft zich gebogen over een reeks actuele vraagstukken rondom het coronavirus in relatie tot het vasten. In dit artikel trachten we antwoord te geven op de meest gestelde vragen.

Is algehele opschorting van de vastenplicht mogelijk?

Nee, dat is disproportioneel en tevens ongebruikelijk. Volgens de grondbeginselen van het islamitische geloof worden de plaats, tijd en omstandigheden van elke aanbiddingsvorm (ʿibāda) gedefinieerd door de goddelijke openbaring (al-waḥy). Het is voor iedere gelovige (muʾmin) die gezond is een verplichting (farḍ) om te vasten gedurende de maand Ramaḍān (Q: Al-Baqara, 2: 183-185). Van een algeheel uitstel van het vasten kan dan ook geen sprake zijn.

Is het tijdens een pandemie verantwoord om te vasten?

Ja. Volgens epidemiologen vergroot het vasten door gezonde individuen niet het risico op verdere verspreiding van het coronavirus. Het is medisch-wetenschappelijk ook niet bevestigd dat het vasten een significant negatief effect zou hebben op het immuunsysteem. Integendeel, het is aangetoond dat het vasten positieve gevolgen heeft voor ons immuunsysteem.

Ik ben positief getest op het coronavirus. Moet ik vasten?

De Islām schrijft voor dat de mate van religieuze verantwoordelijkheid afhankelijk is van het vermogen en de mogelijkheden van het individu. Zo zijn er vele coulanceregelingen die de religieuze plichten dragelijk kunnen maken voor bepaalde individuen. Dit principe biedt voor sommige gelovigen (muʾminūn) de ruimte om, mits aan de voorwaarden (shurūṭ) ervan wordt voldaan, het vasten op te schorten. Het uitgangspunt is dan wel dat men het vasten na afloop van de maand Ramaḍān inhaalt (qaḍā).

Een van de omstandigheden die het toelaat (aangeduid met mubāḥ) om het vasten op te schorten, is ziekte (Q: Al-Baqara, 2: 185). Islamgeleerden hebben verklaard dat, naast ziektes, bepaalde ziektegerelateerde feiten en omstandigheden het toelaten om het vasten op te schorten. Indien het vasten kan leiden tot een ziekte, een reeds bestaande ziekte kan verergeren of de genezing ervan mogelijk vertraagt, hoeft er niet gevast te worden tijdens de Ramaḍān.

Het vasten mag worden opgeschort in onder meer de volgende situaties:

• Bij een positieve coronatest waarbij de arts expliciet heeft vastgesteld dat het vasten te riskant is;
• Wanneer er een causaal verband is tussen het vasten en verergering van de ziekte en dit verband expliciet door de arts wordt bevestigd;
• Bij senioren voor wie het vasten überhaupt ondraaglijk is;
• Bij chronische aandoeningen waarbij vasten onmogelijk is;
• Bij zorgverleners die vrezen voor achteruitgang in hun gezondheid én voor belemmering in hun dienstverlening jegens patiënten;
• Bij zwangere en zogende vrouwen.

In al deze gevallen dient het vasten na afloop van de ziekte ingehaald te worden (qaḍā). Wanneer men structureel niet in staat is om te vasten, dient men per niet-gevaste dag een afkoopsom (fidya) te betalen aan een behoeftige.

Ik heb een andere ziekte en weet niet of ik al dan niet moet vasten. Wat adviseert u mij?

Voorop staat dat het voor een gelovige (muʾmin) belangrijk is om zich continu bewust te zijn van oprecht dienaarschap jegens de Schepper en hij met die inborst overlegt met de arts en de impact van het vasten laat vaststellen. Indien objectief vaststaat dat het vasten riskant is, is men vrijgesteld van het vasten. Men haalt het vasten dan later in of betaalt, wanneer vasten permanent onmogelijk lijkt, per niet-gevaste dag een afkoopsom (fidya).

Hoeveel bedraagt de afkoopsom (fidya)?

De afkoopsom (fidya) per niet-gevaste dag bedraagt thans 10 euro. Dit is het minimumbedrag.

Ik wil mensen uitnodigen voor een ifṭār-maaltijd. Is dat verstandig in deze tijd?

Nee. Zolang de epidemie aanhoudt dienen we als Nederlandse gemeenschap de regels rond social distancing, zoals ook vermeld door het RIVM, in acht te nemen. We raden het dan ook volstrekt af om ifṭār-maaltijden te organiseren voor familie, vrienden en buren.

Welke maatregelen raadt u nog meer aan tijdens de Ramaḍān?

Zoals dikwijls aangekondigd in onder meer onze persberichten, pro-forma vrijdagpreken en andere kennisgevingen, roepen wij alle moslims met klem op om de maatregelen van de Rijksoverheid in acht te nemen. Het beschermen van de volksgezondheid is niet alleen een maatschappelijke taak, maar tevens een religieuze plicht voor iedere moslim. Houd het nieuws nauwlettend in de gaten en spreek anderen gerust aan op hun verantwoordelijkheid.

Kunnen sommige collectieve religieuze diensten ook thuis worden gehouden?

Ja. Hoewel wij als moslimgemeenschap de samenkomsten in onze moskeeën erg missen, handhaven wij nog altijd het strenge bid-thuis-beleid. Het vastengebed (ṣalāt al-tarāwīḥ) en het reciteren uit de Qurʾān (waaronder muqābala) kunnen prima binnenshuis plaatsvinden. Laten we daarnaast onze smeekbeden (duʿāʾ) en roep om vergeving (istighfār) vooral niet vergeten. Ook wanneer we thuis zijn kunnen we ons richten tot onze Heer. Zo kunnen we alsnog de spiritualiteit van de vastenmaand Ramaḍān beleven. Al deze zaken zullen bijdragen aan een voldaan Ramaḍān-gevoel.

Ik heb een andere vraag over het vasten…

Voor vastengerelateerde en alle overige religieuze vragen is de lokale moskee het primaire aanspreekpunt. De dienstdoende religieuze bedienaar helpt u graag bij uw religieuze vragen. Vrijwel alle moskeeën zijn op afstand te bereiken.

Tot slot hopen wij dat de vastenmaand Ramaḍān veel goeds zal brengen voor de wereldwijde moslimgemeenschap (umma), voor de Nederlandse samenleving en voor de gehele mensheid. We smeken Allah om ons niet te beproeven met deze pandemie en om deze om te buigen tot onze redding. Āmīn.

Dit artikel is samengesteld door religieuze specialisten die verbonden zijn aan de Hoge Raad voor Religieuze Zaken.

Diverse bestuurders en religieuze bedienaren van ISN-moskeeën hebben in het kader van het heersende coronavirus een bezoek gebracht aan oudere, zieke en andere kwetsbare mensen.

Aan deze oproep doen meerdere moskeeën mee; daarbij krijgen zij hulp van bereidwillige jongeren die actief zijn binnen de jongerenverenigingen van de moskeeën. De jongeren helpen onder meer mee met het inventariseren van de behoeften van kwetsbare mensen, het inkopen en afleveren van benodigdheden en met het vragen naar het wel en wee van de mensen. Het uiteindelijke doel van dit initiatief is om de harten te winnen van kwetsbare groepen in onze samenleving en om hen een hart onder de riem te steken. En dat is gelukt, gezien de vele enthousiaste reacties van de bezochte mensen.

Aan dit initiatief hebben onder meer de ISN Nebi Moskee te Kampen, ISN Ulu Moskee te Zwolle, ISN Anadolu Moskee te Duisburg en ISN Kocatepe Moskee te Rotterdam meegedaan. De verwachting is dat meerdere moskeeën zullen volgen.

Een andere opvallende activiteit vond plaats in Rotterdam. Daar stapten vrijwilligers van de ISN Kocatepe Moskee af op voorbijgangers op openbare plekken om hen pro-actief te informeren over de overheidsmaatregelen rondom het coronavirus. De voorbijgangers werden vooral geattendeerd op de afstandsregel: het houden van minimaal anderhalve meter afstand.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

In de strijd tegen het coronavirus zijn heel veel mondkapjes nodig. Zowel voor medisch gebruik als voor particulier gebruik. Momenteel is er een groot tekort aan deze mondkapjes. Islamitische Stichting Nederland (commissie vrouw en gezin) gaat thuis mondkapjes naaien om de strijd tegen het coronavirus aan te gaan bij de ouderenzorg. 

De 147 moskeeën in Nederland hebben vele dames met talenten die graag een steentje bij willen dragen door thuis de mondkapjes te naaien voor de organisatie zorgkapjes.nl te Breda en atelierkleurstof.nl te Leiden. Het materiaal om deze mondkapjes te maken krijgen zij van beide organisaties aangeleverd. Deze mondkapjes zijn niet geschikt om te gebruiken in de acute zorg. 

Zorgkapjes.nl en Atelierkleurstof.nl controleren of de mondkapjes aan allen eisen voldoen. Tevens zorgen de organisaties voor het verspreiden van de mondkapjes. De mondkapjes zijn met name geschikt voor gebruik in de ouderenzorg en zieke mensen die de kapjes nodig hebben om de verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Wij leven in Nederland en houden ons natuurlijk aan de richtlijnen van het RIVM en de adviezen die de regering ons voorschrijft. 

Daarnaast kunnen mensen die hulp nodig hebben bellen naar een medewerker van de moskee dan zullen zij zorgen dat u geholpen wordt. Denk hierbij aan het doen van boodschappen of een kaart maken voor iemand die een steuntje in de rug nodig heeft. Ons motto is samen staan we sterker dan alleen! 

• 

• 

• 

• 

• 

We leven in een moeilijke tijd: het coronavirus houdt de gemoederen flink bezig. Deze uitbraak heeft veel gevolgen voor ons allemaal. We leven dan ook heel anders dan voor de uitbraak. Om het virus onder controle te houden hebben we elkaar hard nodig. Het is mooi om te zien dat we massaal gehoor geven aan de noodmaatregelen van de Nederlandse overheid. We zien ook veel initiatieven op het gebied van liefdadigheid richting kwetsbare groepen in de samenleving. Een mooi gebaar dat we als Islamitische Stichting Nederland (ISN) omarmen.

Moeilijke tijden vragen om samenwerking en saamhorigheid, maar ook om geduld (ṣabr) en smeekbeden (duʿāʾ). De profeet Muḥammad (vzmh) heeft het volgende gezegd over smeekbeden:

‘Er is bij Allah niets dat waardevoller is dan smeekbeden (duʿāʾ).’^[1]

‘De smeekbede (duʿāʾ) is de kern van de aanbidding (ʿibāda).’^[2]

‘Als een van jullie niet overhaastig is en [niet] zegt: “Ik heb gesmeekt, maar deze is niet verhoord voor mij,” zal [zijn smeekbede door Allah] worden verhoord.’^[3]

Om iedereen in Nederland een hart onder de riem te steken, heeft ISN een bede opgesteld rond het coronavirus.

Hieronder de tekst:

In de naam van Allah, de Barmhartige, de Genadevolle (bismillāh al-Raḥmān al-Raḥīm)

O Allah! We bevinden ons in een moeilijke tijd. Er heerst een wereldwijde pandemie. Ons leven is in korte tijd drastisch veranderd. Wij doen ons best om te voorkomen dat het virus zich verder verspreidt. O Allah, U roept ons in de Qurʾān op om U te smeken en U zegt toe dat U de smeekbede zult verhoren.^[4] Daarom richten wij ons tot U.

O Allah! Wij geloven in U. Er is geen god dan U. U bent de Barmhartige (al-Raḥmān), laat Uw genade op ons neerdalen!

O Allah! Er zijn veel zieken. Voorzie hen van geduld en gezondheid! O Allah, sommigen van ons hebben hun naasten verloren. Schenk aan hen geduld en wees genadig richting de overledenen o Allah!

O Allah, geef ons de kracht om Uw beproeving succesvol te kunnen doorstaan. Maak het gemakkelijk voor ons. Leid ons zonder kleerscheuren door de pandemie. Yā Rabbī, wij missen Uw gebedshuizen, verenig ons zo snel mogelijk weer in Uw moskeeën!

O Allah, u bent de Vergevensgezinde (al-Ghaffār) en de Berouwaanvaardende (al-Tawwāb), vergeef ons onze fouten! U bent de Wetende (al-ʿAlīm), schenk ons datgene wat goed is voor ons! U bent de Gunstverlener (al-Laṭīf), de Zachtaardige (al-Ḥalīm) en de Milde (al-Raʾūf), wees mild voor ons o Allah!

O Allah! We bevinden ons in een heilig seizoen. Maak de maanden Rajab en Shaʿbān gezegend voor ons en laat ons de maand Ramaḍān bereiken! Geef ons voor, tijdens en na het vasten het gevoel van saamhorigheid, verbinding en broederschap! Wij willen een goede dienaar van U zijn, help ons daarbij, o Allah!

O Allah! Wees vooral barmhartig richting onze ouderen, zieken en minderbedeelde mensen! Verlicht hun pijn en verdriet!

O Allah! Uw Boodschapper (saw) heeft gezegd dat U voor degene die het pad van de kennis betreedt, het pad naar het Paradijs zult vergemakkelijken.^[5] Allah, vermeerder de kennis en de wijsheid van degenen die zich, ondanks alle beperkingen, toeleggen op de zoektocht naar kennis (ṭalab al-ʿilm).

O Allah! U bent de Vredeschenker (al-Salām). Wij vragen U nederig om vrede en harmonie te schenken aan de Nederlandse samenleving! O Allah, beloon het Nederlandse zorgpersoneel en alle anderen die zich bekommeren en zich, op wat voor manier dan ook, inzetten in de strijd tegen het coronavirus!

O Allah! U bent de Onafhankelijke Eeuwige (al-Ṣamad), wij zijn afhankelijk van U en Uw plan is het allerbeste plan. Beloon ons geduld, nu en in het Hiernamaals! Allah, U bent de Almachtige (al-ʿAzīz), verhoor onze smeekbeden yā Rabbī!

Āmīn, āmīn, āmīn, wa-l-ḥamdu lillāhi Rabb’il ʿālamīn.

---

^[1] T3370 Al-Tirmidhī, Daʿwāt, 1; IM3829 Ibn Māja, Duʿāʾ, 1.

^[2] T3371 Al-Tirmidhī, Daʿwāt, 1.

^[3] D1484 Abū Dāwūd, Witr, 23; M6935 Al-Muslim, Dhikr, 91.

^[4] Al-Muʾmin, 40: 60.

^[5] T2682 Al-Tirmidhī, ʿIlm, 19.

De Islamitische Stichting Nederland (ISN) ziet het als haar taak om kwetsbare gemeenschappen, waar ter wereld dan ook, te steunen.

Eén van de landen die vaak uit het oog wordt verloren ligt in het hart van de Balkan, in Zuidoost-Europa: Bosnië en Herzegovina. Dat land heeft een pijnlijk verleden en telt vele weeskinderen en weduwen. Om deze reden heeft ISN in de voorgaande jaren beurzen verstrekt aan studerende Bosnische jongeren. Ook heeft ISN financiële steun gegeven aan weeskinderen en weduwen die hun vaders respectievelijk echtgenoten hebben verloren tijdens het Srebrenica-drama in 1995.

Onlangs, in januari 2020, heeft ISN wederom een belangrijk liefdadigheidsproject gerealiseerd in Bosnië en Herzegovina. Deze keer gebeurde dat in samenwerking met het internationale solidariteitsforum Emmaus. In dat kader zijn er behoeftige ouderen bezocht in onder meer verpleeghuizen. Ook zijn er bezoeken afgelegd aan vele wezen en weduwen. Veel kwetsbare gezinnen hebben een financiële bijdrage ontvangen en zullen voor de rest van het jaar warme maaltijden krijgen. Verder heeft ISN een bus geschonken aan Emmaus, die ingezet zal worden om de dagelijkse maaltijden te bezorgen en om andere vormen van hulp te bieden.

ISN werkt vaker samen met Emmaus teneinde kwetsbare Bosnische gezinnen te verblijden.

• 

Naar aanleiding van de aanvullende maatregelen rondom het coronavirus die de Nederlandse overheid op 23 maart 2020 heeft aangekondigd, heeft de Islamitische Stichting Nederland (ISN) de reeds van kracht zijnde noodmaatregelen verder aangescherpt en aanvullende besluiten genomen. De besluiten zijn bedoeld om het risico op de verspreiding van het coronavirus te beperken.

In dat kader heeft ISN besloten om het bestaande bid-thuis-beleid, dat op 6 april 2020 zou verlopen, te verlengen tot 1 juni 2020. Alle 148 ISN-moskeeën blijven tot die datum dicht; zij zullen dit besluit communiceren richting hun bezoekers.

Daar de doorlooptijd van dit besluit samenvalt met de vastenmaand Ramadan, kunnen de onderstaande activiteiten geen doorgang vinden:

• Alle gebedsdiensten, waaronder het vrijdaggebed (ṣalāt al-jumuʿa), het vastengebed (ṣalāt al-tarāwīḥ) en het feestgebed (ṣalāt al-ʿīd)
• Alle godsdienstlessen
• Alle overige bijeenkomsten, zoals de voordracht van de Koran (muqābala), ifṭār- en suḥūr-programma’s

Wij hopen op begrip voor deze noodmaatregelen en verzoeken alle moskeebezoekers om geen bezoek te brengen aan de moskee.

Dit is een tijdelijke noodmaatregel die van kracht blijft tot minimaal 1 juni 2020. Houd de website in de gaten voor eventuele wijzigingen en/of verlenging van deze maatregel.